॥ ऋषि-कृषि ॥
ऑनलाइन कोर्स
अथर्ववेद में कहा गया हे की “माता भूमिः पुत्रोऽहं पृथिव्याः” अर्थात भूमि हम सबकी माता हे और उस माता की उपासना करनेका नाम खेती हे । और माता प्रसन्न होकर, विविध प्रकार का अन्न और पेय प्रदान करती हे। यह माता और पुत्र का सम्बन्ध वेद में प्रसिद्ध हे और इसे ऋषि-कृषि कहते हे ।
ऋषिकृषि से होने वाली पारंपरिक खेती में मिट्टी की सेहत के साथ उत्पाद की गुणवत्ता भी बरकरार रहती थी। ऋषिकृषि में सहजीवी संबंधों
(bio-diversity), फसल प्रबंधन (Crop management), कच्चे माल के स्थायी उपयोग (standard values of raw materials) को बढ़ावा दिया जाता था। * खेती की सार्थकता तभी सम्भव है जब खेतों में बोए हुए अन्न को उत्तम खाद और स्वच्छ जल से बढ़ाया जाय और इस प्रकार उत्तम अन्न ही स्वास्थ्यप्रद व प्राण दायक सिद्ध होता है।*
आजकल के रासायनिक खाद से यद्यपि धान्य अधिक मात्रा में पैदा होता है
परन्तु निःसत्व होने के कारण मनुष्य के शरीर के लिए हानिकारक ही है जिसके कारण कैंसर आदि अनेक भयानक रोग पैदा हो रहे हैं। और कुपोषण को बढ़ावा मिलता हे ।
समय के साथ किसान ऋषिकृषि से दूर होते गए और वैदिक ज्ञान भूलते गए।
इंटरनेशनल हिन्दू यूनिवर्सिटी (फ्लोरिडा-यूएसए) और ह्यूमन हेल्थ सर्कल इंडिया के द्वारा हमारी ऋषि कृषि संस्कृति को फिर से प्रस्थापित करने के संकल्प के साथ यह ऑनलाइन ऋषि-कृषि कोर्स का आयोजन किया हे.
ऋषिकृषी ऑनलाइन कोर्स में इंटरनेशनल हिन्दू यूनिवर्सिटी द्वारा भारत देश
के सुप्रसिद्ध और अनुभवी कृषि विशेषज्ञ जैसे की श्री गोपालभाई सुतरिया, श्री ताराचंद बेलजी, श्री आकाश चौरसिया, श्री पतंजलि झा, श्री शिवाली मिगलानी, डॉ. खादर वली, डॉ राजेश कपूर, श्री मीनूभाई पराबिया, श्री किशोरभाई भट्ट, श्री मयंक भट्ट, इत्यादि जैसे और निष्णात एवं कर्तव्यनिष्ट व्यक्तित्व का मार्गदर्शन मिलेगा.
समय:
१ मई २०२३ से ३१ ओक्टोबर २०२३ (६ महीने)
प्रति सप्ताह १ या २ ऑनलाइन सेसन
कोर्स की समाप्ति पर हरेक प्रतिभागियों को इंटरनेशनल हिन्दू यूनिवर्सिटी
का सर्टिफिकेट उपलब्ध करवाया जायेगा.
यदि आप यह कृषिसंस्कृति को आगे बढ़ाना चाहते हे तो यह ऑनलाइन कोर्स में जरूर से रजिस्ट्रेशन करवाइये और ज्यादा जानकारी हेतु हमारे वॉट्सअप ग्रुप में जुड़े.
https://tinyurl.com/Rishi-Krishi
॥ ऋषि-कृषि ॥
ઓનલાઇન કોર્ષ
અથર્વવેદ માં કહ્યું છે કે “माता भूमिः पुत्रोऽहं पृथिव्याः” અર્થાત પૃથ્વી (ભૂમિ) આપણી માતા છે અને તેની ઉપાસના કરવી એનું નામ ખેતી છે. * અન્ય જયારે પૃથ્વી રૂપી માતા પ્રસન્ન થાય છે ત્યારે આપણને અનાજ વગેરે પ્રાપ્ત થાય છે. *આ માતા અને પુત્ર નો પવિત્ર સંબંધ વેદ અને શાસ્ત્ર માં ઋષિ-કૃષિના નામ થી ઓળખાય છે.
ઋષિ કૃષિ ખેતી માં માટી ને પ્રાધાન્ય અપાતું અને ઉચ્ચ ગુણવત્તા વાળું
અનાજ પેદા કરવામાં આવતું. તેમાં સહ-જીવી સંબંધ (biodiversity), પાક નું સંચાલન (Crop management), ભૂમિ સુધારણા, બીજોપચાર, કીટ નિયંત્રણ વગેરે
જેવી પાયાની બાબતો ઉપર ખાસ ધ્યાન આપવામાં આવતું. જયારે ઉત્તમ પ્રકારનું
ખાતર અને શુદ્ધ પાણી થી ખેતી થાય ત્યારે જે અન્ન ઉગે તે સ્વાસ્થ્યપ્રદ
અને પોષણયુક્ત હોય.
સમય ની સાથે આપણે આધુનિક ખેતી તો અપનાવી પણ આપણી ઋષિ કૃષિ પરંપરા ને
ભૂલતા ગયા. સમાજ માં કુપોષણ વધ્યું, બીમારીઓ વધી અને ગ્લોબલ વૉર્મિંગ જેવી સમસ્યા ઉભી થઇ.
ઇન્ટરનેશનલ હિન્દુ યુનિવર્સિટી (ફ્લોરિડા-યુએસએ) અને હ્યુમન હેલ્થ સર્કલ
ઇન્ડિયા ના પ્રયાસ થી આ ઋષિ કૃષિ સંસ્કૃતિ ને પુનઃસ્થાપિત કરવાના સંકલ્પ
થી આ ઓનલાઇન કોર્સ નું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.
ઇન્ટરનેશનલ હિન્દૂ યુનિવર્સીટી દ્વારા ભારત ના સુપ્રસિદ્ધ અને અનુભવી એવા કૃષિ વિશેષજ્ઞ જેવા કે શ્રી ગોપાલભાઈ સુતરીયા, શ્રી તારાચંદ બેલજી, શ્રી આકાશ ચોરાસીયા, શ્રી શિવાલી મીગલાની, શ્રી પતંજલિ ઝા, શ્રી કિશોરભાઈ ભટ્ટ, શ્રી મયંકગાંધી, ડૉ. ખાદીર વલી, શ્રી, મીનુભાઈ પરબીયા, વૈદ્ય રાજેશ કપૂર વગેરે જેવા કૃષિ ક્ષેત્રે બહોળું જ્ઞાન ધરાવતા મહાનુભાવ આપણા માર્ગદર્શક બનશે.
સમય :
૧ મેં ૨૦૨૩ થી ૩૧ ઓક્ટોબર ૨૦૨૩
(૬ મહિના સુધી)
દરેક અઠવાડિયે ૧ અથવા ૨ સેશન
કોર્સ પૂર્ણ થયે, દરેક સભ્ય ને સર્ટિફિકેટ આપવામાં આવશે.
જે વ્યક્તિ ઋષિ કૃષિ પરંપરા ને સમજવા માંગતા હોય અને આ કૃષિ યજ્ઞ માં
જોડાવા માંગતા હોય તેઓ સર્વ ને આ ઓનલાઇન કોર્સ માં રજીસ્ટર કરવું જોઈએ.
વધુ માહિતી માહિતી માટે અમારા વોટ્સએપ ગ્રુપ માં જોડાવા વિનંતી.
https://tinyurl.com/Rishi-Krishi
॥ ऋषि-कृषि ॥
Food is the primary requirement for all the living beings.The need for food arose since the beginningof creation.Vedas refer to food shortage as the main crisis.To overcome this crisis Agriculture was discovered.
अन्ने समस्य यदसन् मनीषाः। अथर्व 20.76.4
Atharva Veda refers earth as our mother.“माता भूमिः पुत्रोऽहं पृथिव्याः” (MOTHER EARTH).Through cultivation we consecrate to mother earth. And mother earth expresses her happiness by gifting us with variety of food and other treasures.This sacred bond between a mother and son is called Rishi Krishi.
According to Rigveda and Atharava Veda Raja Ven’s son Raja Pruthi was the first one to discover prowar agriculture.He was the pioneer to have evolved various cropping patterns.
India is an agricultural country.Agriculture is the back none of Indian economy.We have received the ancient practices of Agricultural methodology as a legacy from our seers and rulers.
We have been blessed with this knowledge over generations of venerated masters like Rishi Parashara father of Maharishi Ved Vyas introduced Krishi Parashar.Kashyap Maharishi introduced kashyapiya krishi – Sukthi, Surapala introduced Vriksh Ayurveda, and Parushuram introduced Krishi Gita.
In India the first Agriculture University was set up in 1960.Since then training in conventional Agriculture started in a formal way.Large scale usage of like urea, DAP and other lethal chemicals started. By this, our traditional Agriculture knowledge started losing its importance.Indigenous seeds lost its place to hybrid and genetically modified seeds.
Chemical fertilizers and pesticides contaminated the land, water and air.Conventional Agriculture no wonder increased the yield but the food lost its nutrition and quality.Due to this diseases mushroomed, land lost its fertility, changes in environment leading to global warming.
पृथिवीं यच्छ पृथिवीं दृंह पृथिवीं मा हिंसीः। यजुर्वेद 13.१८
The only solution to this chain reaction is to go back to our roots, adopt our ancient – traditional Agricultural practices.Bring back the lost fertility to the land by using manure.Manure is considered as food for nourishment of the land. Indiscriminate usage of helical fertilizers, pesticides, and weedicides, dumping of domestic and industrial waste, cutting down of trees etc. tantamount to abuse of mother earth.
International Hindu University and Human health circle India have jointly launched the Rishi – Krishi online course.
This course will be conducted under the guidance of well-known experts in traditional Agriculture knowledge.The topics covered and the names of the experts are available for your information. This course will be conducted from 1st May to 31st October 2023.
(6 months duration).Various topics of interest in Rishi Krishi will be extensively covered every week throughone or two online sessions.Participants will be trained in almost the topics. Training sessions will also include exclusive sessions of each expert to solve queries / doubts. Reading materials and videos will also be shared.
All those who aspire to learn and reach out to many more and spread this ancient knowledge are welcome to be a part of this noble cause. – https://tinyurl.com/Rishi-Krishi